Τι διαδραματίστηκε στο δικαστήριο;
Κλάδος των μέσων επικοινωνίας. Δικαστική υπόθεση ενώπιον του Εφετείου Arnhem-Leeuwarden (ECLI:NL:GHARL:2019:8931) αφορούσε έναν κύριο μέτοχο και διευθυντή που, μέσω της ΕΠΕ του, είναι ενεργός στον κλάδο των μέσων επικοινωνίας. Η επιχείρηση δραστηριοποιείται στον χώρο της διαχείρισης, συμβουλής και καθοδήγησης καλλιτεχνών και παρουσιαστών.
Εκμισθωμένος χώρος εργασίας σε ΕΠΕ. Όταν κάποια στιγμή η επιχείρηση δεν διαθέτει πλέον χώρο εργασίας, αποφασίζεται να χρησιμοποιηθεί το ισόγειο της κατοικίας του κύριου μετόχου και διευθυντή. Για μια περίοδο δύο ετών το εν λόγω ισόγειο εκμισθώνεται στην ΕΠΕ. Η ΕΠΕ καταβάλλει για τον λόγο αυτό μηνιαίο μίσθωμα ύψους 1.000 € στον κύριο μέτοχο και διευθυντή.
Κανονισμός διάθεσης
Φορολόγηση κατηγορίας 1. Όταν θέσετε σε διάθεση ένα στοιχείο ιδιωτικής περιουσίας στην δική σας ΕΠΕ, τότε έχετε να κάνετε με τον κανονισμό διάθεσης. Αυτός ο κανονισμός ορίζει ότι θα πρέπει να λάβετε από την ΕΠΕ αμοιβή με όρους πλήρους ανταγωνισμού με προοδευτικό φορολογικό συντελεστή της κατηγορίας 1.
Ανεξάρτητος χώρος εργασίας;
Μείωση δαπανών σε ΕΠΕ. Σχετικά με χώρους εργασίας σε ιδιόκτητη κατοικία κύριου μετόχου και διευθυντή, το θέμα είναι λίγο πιο περίπλοκο. Οι δαπάνες αυτές εμπίπτουν μόνο στον κανονισμό διάθεσης όταν οι δαπάνες μπορούν να επιβληθούν σε βάρος του κέρδους της ΕΠΕ. Αυτή η μείωση δαπανών είναι εφικτή μόνο όταν τίθεται θέμα «ανεξάρτητου χώρου εργασίας για τον κύριο μέτοχο και διευθυντή». Θα πρέπει να διαθέτει αυτόνομη είσοδο και δικές του εγκαταστάσεις υγιεινής. Στην παρούσα υπόθεση δεν πληρούνται τα εν λόγω κριτήρια, με αποτέλεσμα το ισόγειο, σύμφωνα με τη Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία, να μην εμπίπτει στον κανονισμό διάθεσης.
Όχι για τον ίδιο τον κύριο μέτοχο και διευθυντή. O κύριος μέτοχος και διευθυντής, και μετέπειτα το δικαστήριο, δεν συμφωνούν σε αυτό. Βάσει του ιστορικού θέσπισης, συμπεραίνεται ότι ο περιορισμός της μείωσης δαπανών ισχύει μόνο όταν ο χώρος εργασίας στην ιδιόκτητη κατοικία κύριου μετόχου και διευθυντή χρησιμοποιείται από τον ίδιο τον κύριο μέτοχο και διευθυντή («για τον κύριο μέτοχο και διευθυντή»). Εάν δεν συμβαίνει αυτό, τότε η ανεξαρτησία του χώρου δεν παίζει πλέον ρόλο και εμπίπτει ούτως ή άλλως στον κανονισμό διάθεσης.
Όχι ιδιωτική χρήση. Κατόπιν έρευνας, το δικαστήριο κρίνει ότι το ισόγειο που είχε εκμισθωθεί στην ΕΠΕ όντως δεν χρησιμοποιήθηκε από τον ίδιο τον κύριο μέτοχο και διευθυντή, αλλά από το προσωπικό του και τους επιχειρηματικούς συνεργάτες του. Ο ίδιος διέμενε μεγάλο μέρος του έτους στο εξωτερικό. Στις περιπτώσεις που ήταν παρών στην κατοικία, επιτρεπόταν να κάνει μόνο πολύ περιορισμένη χρήση του ισογείου. Το ίδιο ίσχυε για τον γιο του, που κατοικούσε υπό την ίδια στέγη.
Ποια είναι τα φορολογικά συμφέροντα;
Εμπίπτοντας στον κανονισμό διάθεσης. Συμπερασματικά συνάγεται ότι το ισόγειο όντως εμπίπτει στον κανονισμό διάθεσης κατά τη διάρκεια εκμίσθωσης στην ΕΠΕ. Αλλά γιατί πρόκειται για φορολογικά συμφέροντα;
Εκπεπτέα φορολογική μείωση αξίας. Μεταξύ της έναρξης και της λήξης της εκμίσθωσης, η αξία της κατοικίας μειώνεται δραστικά.
Εφόσον το εκμισθωμένο μέρος εμπίπτει στον κανονισμό διάθεσης, πρέπει κατά τη λήξη της μίσθωσης να ληφθεί υπόψη η διαμόρφωση της αξίας του ισογείου. Εφόσον αυτή ήταν αρνητική, αυτό προσέφερε στον κύριο μέτοχο και διευθυντή πολύ σημαντικές εκπεπτέες δαπάνες στην κατηγορία 1, ύψους περίπου 90.000 €!
Συμβουλή. Πρόκειται καθαρά για λογιστική ζημία. Ο κύριος μέτοχος και ιδιοκτήτης κρατά την κατοικία στην κατοχή του και αυτή αποκτά αργότερα πάλι αξία αφορολόγητα.
Σύμφωνα με το δικαστήριο, ο χώρος εργασίας σε ιδιόκτητη κατοικία που έχει εκμισθωθεί σε ΕΠΕ, που δεν χρησιμοποιείται από τον ίδιο τον κύριο μέτοχο και διευθυντή, αλλά για παράδειγμα από τον συνεργάτη/γραμματέα του, εμπίπτει στον κανονισμό διάθεσης. Ακόμα κι όταν δεν τίθεται θέμα ανεξάρτητου χώρου εργασίας. Κατά τη λήξη της μίσθωσης, τυχόν μείωση αξίας είναι εκπεπτέα και φορολογείται τυχόν αύξηση αξίας.